Mpama Mbojo: Mpama La Daju

Ilustrasi Foto: mangthuvien.com

Wara-wara ruana dou ma daju.
Nggahi kai inana, “lao jar ANa ngupa ngaha ra nono”.
Nggahi kai la daju, “taho mpara lao te’eku tamba”.
Edempara ndawi kaina tamba. Wau mpara nggori ndawina, lao kaina te’e ese doro. Te’e kaina ama mbia. Ai ma sidi na laora tio tambana ede. Ntika na edara janga peo ma wa’ura bini tambana ede.
Nggahi kai la Daju, “au mai lu’una di tamba nahu binata ake. Lao losa mena!
Edera hengga kaina ncai tambana ede. Losa ngemo mena kai janga peo ede. Edempara cafi  kanira kaina ta’i peo ade tamba ede. Edempara dula kaina di umana.
Sodi kaiba inana, “be si uta ra wa’amu Daju?”
Cambe kaiba la Daju, “wati wara uta inae! Janga peo mpa. Na bini sara’aku tamba mada akande”.
Cambe kaiba inana, “ba kaiku janga peo ede?”
Cambe kaiba la Daju, “ka wa’ura baka kalosa mena”.
Cambe kaiba inana, “e tongge randa ba doue! Babau ndadi hori kaimu peo ede. Edeku ma ncewi taho. Sakura-kurana co’ina sabua sasuku”.


Edempara cambe kaiba la Daju, “mada wati badeku nggali co’I na peo ede. Aina kaporo kai la mada. Nggara na lu’u walisi naisi, kalembaku samena-menana ma wa’ura bini sampake tamba ede”.
Ntika bala ai sidi, na lao walira di tambana. Ntika na edaku maju ma wa’ura bini sampake ade tambana.
Nggahi kaiba la Daju, “au mai lu’u menamu nggomi doho ade tamba nahu. Janga peo ma taho, nggahi ba inaku. Losa mena nggomi doho.
Ede mpara hengga kaina ncai tambana. Edera losa mena kaina maju ede. Ede mpara la Daju lao dula kaina aka umana.
Sodi kaiba inana, “be peo ra wa’amu?”
Nggahi kaiba la Daju, “wati wara peo maju mpa ma mboto akande”.
Nggahi kaiba inana, “beku maju ede?”
Came kaiba la Daju, “kawa’ura hori mena. Nggahi ba ina peo ma taho”.
Edera kaporo kaiba inana, basupu da wehana maju.
Nggahi kai la Daju, “edera kaporo kai la mada inae! Nggara na lu’u walisi naisi kuwa’a menaku ba mada”.
Ntika bala ai sidi, na lao walira di tambana na edaku sabua longga makidi diwudi tambana. Desena ese woha ai. Nggahi kaiba la Daju, “ai binata! Au edamu di lu’u kaimu di tamba nahu. Nggahi inaku maju ma taho. Ma ai ake kusanggapiku edi to’I mu ake, ndadi wa’a weaku inaku.
Cambe kaiba longga ede, “ai ……..Daju! aina kancoki mu nahu. Nahu ma ufa nggomi kai sampari ma labo jalitu”.
Nggahi kaiba la Daju, “au onena sampari. Au onena jalitu ede?”
Cambe kaiba longga, “ando kapo sampari ede onena ndi turu kaisi dou, na made lalompa. Nggara ne’e kamori wali, kabe kaimpa tajo na ede. Ando kapo onena jalitu, nggara ta ufisi ro naringasi ba dou ma mbaju ro matunti, ro au-au karawina, na wi’iku karawi na ede, na tu’u mpa’a lenggo mena”.
Nggahi kaiba la Daju, “nggara na ndedesi, carupu sampari ma labo jalitu ede”.
Edempara mbei kaiba longga ede, sampari ma labo jalitu. Hori kaiba la Daju longga ede. Wa’uba ede lao dula kai la Daju di umana.
Pala rakana di woha ncai, ntika na edaku ba la Daju ompu ma wunga fati rui rangga. Edera ufi kaiba la daju jalituna.
Nta’a ringa kaiba ompu ede eli jalitu. Edempara tu’u maka ro rebo kai ompu ede, na wa’udu pule sara’a rui rangga bara maka ro ra rebo kaiba ompu watidu bae-baena ruku ro rawi ompu ede ba lalai adena ringa eli jalitu.
Ntika naeda mpara ba la Daju rawi ompu ede, watidu iuna wekina hina ba rui rangga, nawa’u lelo sara’a edi ro sarumbuna watidu iu ba ompu, na naha-naha seke mpara mpa’ana, edera dengga kai la Daju ma ufi jalitu.
Ntika nawa’u mpudu dengga eli jalitu, ompu akande, watidu wa’una doho, edempara maru serenga di wawo rui ma mboto ede, la Daju dulara di umana, ompu akande watidu wa’una kiri wekina saraka mbia ai.
Edera nggahi kai wei ompu, “e dambe! Lao tio japu amamu malao fati rui. Babau wati ntene kaipu maina saraka ake, kapode lao tiopu”.
Ede lao tio kaiba ana dohona aka sera lao fati kaina rui ba amana. Ntika na edaku amana ede wunga maru sarengana ese wawo rui.
Nggahi kaiba ana dohona, “ai amae! Babausi ita? Ma pili lokomu ro?”
Wati pili lokoku nahu. Wara la Daju ma ufi jalitu na akande. Edera tu’u rebo kai nahu. Wati room iuku hina ba rui rangga sarumbuku, wa’u mpra dengga ufina, watidu wa’uku nahu ma kiri weki. Edera ne’e maru kaiku ese wawo rui ake” cambe kaiba amana.
Edera kalei kaiba anana ede. Lao wa’a laloku aka uma ruma sangaji. Edempra nuntu kaina samenana rawi la Daju.
Edera kaporo kaiba ruma la Daju, “lao oupu binata ede. Buneku pahuna kancoki kaina dou matua ake. Kapo ede lao ou”.
Nggahi kaiba ompu, “kangampu mboto-mboto rumae, lao outa la Daju. nggara na mai sira la Daju, na ufi waliku jalituna”.
Nggahi kaiba ompu, “Nggara ta mpabuasi out a, leto pete wa’upu la mada di ri’I woha ake”.
Edera lao ou kai la Daju. mai kai la Daju di tando ruma.
“bunesi ne’e kancoki kaimu ompu ake. Na wa’ura winte-winte mena sarumbuna ake?”
Nggahi kai la Daju, “wati wara la mada ma kancoki ompu ede. La mada ka ufi ndaiku jalitu ake. Ndadi ndakeku ufi ba la mada”.
Ede mpara ufi kaiba la Daju. edempara ringa kaiba ruma ro samenana dou ma mboto ede. Ba ringana jalitu ede, na cua-cua tu’u rebo mena mpara. Ndai ruma ma seke poda rebo. Labo kone ompu ra diki pete akande, na rebo mpa, na ruku dompo-dompo sarumbuna.
Eda ndede ba la Daju, lao-lao raina di umana, ne’e cili kaina wekina ese pamoka umana. Ntika nawa’u mpara dengga eli jalitu, itika cua-cua iu menana wekina, la Daju watidu warana”.
Nggahi kaiba ruma, “lao hade ja pu la Daju”.
Edera lao kai dou ma sabune-bune mbotona aka uma la Daju. Ntika na edara ba la Daju mai dou ma mboto ma labo daha menana, edempara doho kai la Daju ese tantonga pamokana. Edempara wonto kaina samparina, turu sabua-bua kai ba la Daju dou ma mai ede. Edera cua made mena kaina dou mamboto ede. Pala wara sabua dou madahina ba turu la Daju ma lao rai ngge’e adana di ruma.
Nawa’ura made men dou ma ra lao, ntika-ntika na mbo’o mpa di sarei la Daju”.
Edera kananu kaiba ruma, “wara pala bisa ra guna na la Daju ake. Lao wa’a weapu peda sangaji kai nahu ake, tandana watidu ndadi hade sia. De pala kaupu kamori menapu dou ma made akande”.
Edera lao kai dou ma labo peda sangaji.
Eda kai ba la Daju, ede mpara londo ao kaiba la Daju, “au habar wa’a kaimu peda sangaji ede?”
Nggahi kaiba dou ede, “watidu ndadi hade nggomi. Na kangampu weaku ncaramu ba ruma. De kamori menapu doura hade ncaumu akande”.
Nggahi kai ba la Daju, “taho mpa”.
Edempara kabe sabua-bua kaina tajo sampari ba la Daju. Edera tu’u mena kai dou mamade akande, na wa’ura mori mboda mena.
Edempara lao kai la Daju, ngge’e ada di uma sangaji. Lao raho kangampu, suju ro nemba di hawo saninu.
Edera ndadi kaiba ruma sangaji, ruma bicara, la Daju.
Edempara cumpuna.

Sumbe : Arsyad Siddik. 1980. Tutur Jenaka dari Bima. Jakarta: Proyek Penerbitan Buku Sastra Indonesia dan Daerah.

Komentar